Laat het een paar ons meer zijn: overheidsbeleid en welvaart gaan ten koste van verminderen ongelijkheid en versterking biodiversiteit
Vandaag is Verantwoordingsdag; het kabinet legt verantwoording af over de financiën en het gevoerde beleid van 2020. Sinds een aantal jaar speelt het thema brede welvaart daarin een centrale rol. De in 2015 door Nederland ondertekende duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) omarmen dit begrip en gaan ervan uit dat onze economie niet ten koste mag gaan van mensen en natuur hier en nu, elders in de wereld of in de toekomst, maar juist maatschappelijke waarden moeten dienen. Het in maart verschenen Nederlandse SDG Spotlight rapport concludeert echter dat Nederland faalt ten aanzien van dit centrale doel. De inzet was ook in 2020 te vrijblijvend en werkt elkaar zelfs tegen.
Negatieve trends
Het kritische SDG Spotlight rapport zet vanuit maatschappelijk perspectief de schijnwerper op de Nederlandse situatie rond ongelijkheid verminderen binnen en tussen landen (SDG 10) en behoud en versterking van ecosystemen en biodiversiteit (SDG 15) in 2020. De trends zijn negatief. Het fiscale en sociaaleconomische beleid, de deregulering van de arbeidsmarkt, versobering van publieke voorzieningen en steeds verder gaande marktwerking hebben de kansenongelijkheid vergroot. Dit staat haaks op het principe ‘niemand achterlaten’ uit de SDG-agenda en de inzet op brede welvaart. Terwijl de rijken rijker worden is aan de onderkant van de arbeidsmarkt steeds minder werk, baanzekerheid en armoede. Ook groeit de druk op het milieu. In plaats van vol te gaan voor gezonde ecosystemen, houdt het kabinet vast aan laks milieubeleid, miljardensubsidies voor vervuilende industrie en landbouw en deregulering van het omgevingsbeleid.
Niet alleen in Nederland gaan bedrijfswinsten boven mens en natuur; ook elders in de wereld geldt dit voor tientallen tot honderden miljarden aan Nederlandse handel en investeringsgeld. Sociale en mensenrechten in de productieketen worden onvoldoende gerespecteerd. De mondiale ‘landvoetafdruk’ van onze consumptie is drie keer het oppervlak van Nederland en zelfs het dubbele wanneer je de broeikasgasuitstoot meetelt. De massale import van soja, palmolie, houtige biomassa en metalen leidt tot enorme schade aan natuur, leefgebieden en bestaansmiddelen van mensen elders. Ook de miljarden aan (winst)belasting die multinationals, gefaciliteerd door Nederland, onttrekken aan ontwikkelingslanden brengen de ontwikkelingsdoelen verder buiten bereik. Positieve bijdragen die Nederland met hulpgeld levert wegen daar niet tegenop.
Te vrijblijvend
Het is pijnlijk dat de regering, die sinds 2017 is gestart met het in kaart brengen van brede welvaart, zich zo weinig aantrekt van de SDG’s. Ja, er wordt beleid gemaakt voor de transitie naar schone energie, kringlooplandbouw, duurzame handelsketens en een circulaire economie. Maar de uitvoering is vrijblijvend en daardoor ineffectief. De principes van sociale en ecologische duurzaamheid zijn niet verankerd in het recht, in binnen- of buitenland.
Het daadwerkelijk in de praktijk brengen van brede welvaart vergt een actieve en coherente inzet voor een ander welzijnsparadigma waarbij duurzame ontwikkeling en de SDG’s als kompas dienen. De VN-agenda is er niet voor niets. Het is de enige kans om de meervoudige crises van onze tijd, inclusief pandemieën, samenhangend het hoofd te bieden. Laten we er vandaag voor kiezen om écht kritisch terug te kijken, om vervolgens de juiste keuzes voor de toekomst te maken.
Het SDG Spotlight rapport, de analyses en aanbevelingen zijn ook hier te lezen!
Dit nieuwsbericht verscheen ook op de website van SDG Spotlight
