Vorige week heeft Building Change de factsheet ‘Helder over Elders’ als petitie aangeboden aan de commissie voor Infrastructuur en Waterstaat (IenW) in de Tweede Kamer. Met deze petitie wil Building Change de nadruk leggen op de invloed die het Nederlands beleid heeft op andere landen, ook wel de “dimensie elders” genoemd. Bij de overhandiging waren Kamerleden Marieke Koekkoek (Volt), Habtamu de Hoop (GL-PvdA), Geert Gabriëls (GL-PvdA), Cor Pierik (BBB), Pieter Grinwis (CU), Martijn Buijsse (VVD), Hidde Heutink (PVV), en Olger van Dijk (NSC) aanwezig.
Het CBS publiceert elk jaar de Factsheets Brede Welvaart, waarin wordt geanalyseerd hoe Nederlandse beleidsmaatregelen bijdragen aan brede welvaart en in welke mate zij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) raken. Hoewel deze factsheets een waardevol inzicht bieden, blijft een cruciaal aspect vaak onderbelicht: de impact van Nederlandse keuzes op andere landen, de “dimensie elders”. Recente rapporten en onderzoeken van onder andere de planbureaus CPB, SCP en PBL, de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur en de Adviesraad Internationale Vraagstukken, deelden deze mening en concludeerden dat er te weinig aandacht is voor de “dimensie elders” in het Nederlands beleid. In de oorspronkelijke factsheet van het CBS van IenW wordt slechts één indicator gebruikt om de invloed op de “dimensie elders” van het IenW-beleid in kaart te brengen. Hierdoor blijven cruciale internationale bijwerkingen buiten beeld, wat niet alleen schadelijk kan zijn voor andere landen, maar ook voor Nederlandse belangen op de lange termijn.
Om de internationale impact van het IenW-beleid inzichtelijk te maken, heeft Building Change een aanvullende factsheet uitgebracht. Deze factsheet belicht drie concrete voorbeelden van hoe het IenW-beleid invloed uitoefent op het buitenland. Denk hierbij aan de rol van Nederland in de export van plastic afval naar lage-inkomenslanden en de negatieve gevolgen van het winnen van kritieke grondstoffen voor e-bikes op het gebied van mensenrechten en klimaat. Een goed beeld van de “dimensie elders” en de invloed van het Nederlands beleid helpt de Kamer om aan het vroegtijdig op de hoogte te zijn van mogelijke bijwerkingen van dit beleid. Dit biedt de kans om negatieve impact te verzachten of zelf te voorkomen.
Naar aanleiding van deze petitie heeft Mariekke Koekkoek (Volt) tijdens de recente Begroting Beschouwingen van IenW vorige week het belang benadrukt van het in kaart brengen van de effecten elders. In het debat stelde zij de minister vragen over de wijze waarop het IenW-beleid getoetst wordt op de gevolgen voor brede welvaart elders in de wereld en welke maatregelen er worden genomen om negatieve effecten tot een minimum te beperken. De minister heeft in het tweede termijn dit punt niet opgepakt, waarna Koekkoek een motie heeft ingediend samen met Geert Gabriëls (GL-PvdA) en Ines Kostic (PvdD). Deze motie verzoekt de regering om te rapporteren over veronderstelde effecten van beleidskeuzes met oog voor de effecten elders en om met planbureaus te komen tot een goede set indicatoren om deze effecten vooraf beter meetbaar te maken.Building Change ondersteunt deze motie en het onder de aandacht brengen van de effecten elders bij de Kamer. Helaas is de motie gisteren verworpen omdat er niet genoeg steun is.
In aansluiting op deze ontwikkelingen roept Building Change roept de bewindslieden van IenW en andere Kamerleden op om actief toezicht te houden op de “dimensie elders” van het beleid en de internationale impact van beleidskeuzes. Het feit dat de motie is verworpen laat zien dat er nog steeds te weinig aandacht en prioriteit ligt bij de “dimensie elders”. Het is het van belang dat er moet worden toegezien op het uitvoeren van de Toets Effecten Ontwikkelingslanden bij het IenW-beleid. Alleen zo kunnen we er zeker van zijn dat de internationale gevolgen van Nederlands beleid eerlijk en zorgvuldig worden meegewogen, in lijn met de doelstellingen van brede welvaart en duurzaamheid.
Houd onze kanalen in de gaten voor de volledige publicatie van de Factsheets ‘Helder over Elders’!