In september bracht de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) een rapport uit over de onlosmakelijke verbondenheid van de Sustainable Development Goals (SDG’s) tussen Nederland en de rest van de wereld. Het advies richt zich op hoe Nederland beter kan bijdragen aan het behalen van de SDG’s, zowel nationaal als internationaal. Building Change verwelkomt het advies waarin het belang van de dimensie elders wordt benadrukt. In deze analyse onderstrepen wij enkele belangrijke punten uit het rapport wat aansluit bij de missie en visie van Building Change.
Noodzaak van Mondiale Verbondenheid
Het AIV-advies benadrukt dat Nederland niet succesvol kan zijn in het realiseren van de SDG’s als de wereld als geheel achterblijft. Ontwikkelingen elders, zoals klimaatverandering en conflicten, hebben directe gevolgen voor Nederland en omgekeerd. Deze nadruk op mondiale verbondenheid sluit aan bij de kernprincipes van Building Change: duurzame ontwikkeling vereist samenwerking over landsgrenzen heen. De AIV geeft aan dat dit niet alleen maatschappelijke betrokkenheid vereist, maar ook meer inzet vanuit de overheid.
Spillovers van Nederland
De AIV wijst op Nederland’s lage positie op de SDG Spillover Index (162 van de 167), een indicatie dat ons land negatieve externe effecten op andere landen heeft. Dit komt door de economische structuur van Nederland, waarbij sectoren met grote grensoverschrijdende impacten (zoals handel) dominant zijn. De AIV stelt dat er een structurele verschuiving nodig is naar een economie die bredere welvaart nastreeft. Hiervoor moet de overheid ambitieus beleid voeren en zorgen voor een beter verankerde en aangestuurde SDG-strategie binnen de verschillende ministeries. Building Change deelt de zorg dat er meer inspanningen nodig zijn om de coherentie van het beleid te verbeteren en deelt de aanbeveling om de verantwoordelijkheid voor SDG-coördinatie bij het Ministerie van Algemene Zaken te leggen, wat kan zorgen voor meer samenhang en een duidelijke aansturing van de nationale strategie.
Inspanningen Geleverd door de Overheid
De AIV geeft aan de hand van 6 lijnen advies aan de overheid als het gaat om financiering en effectieve implementatie van de SDG-agenda. Kort samengevat gaat dit over:
- Langetermijnvisie met Focus op Mondiale Verbondenheid: Op basis van een constructieve dialoog moet er een langetermijnvisie worden geformuleerd over de gewenste toekomst van Nederland, met voldoende aandacht voor de dimensie elders.
- Missie-gedreven Aanpak: Door specifieke missies te formuleren die binnenlandse en internationale uitdagingen verbinden kan de maatschappelijke betrokkenheid bij de SDG’s vergroot worden.
- SDG’s als ‘Chefsache’: De verantwoordelijkheid voor de SDG’s moet ondergebracht worden bij het Ministerie van Algemene Zaken, zodat het beleid over de hele overheid heen gecoördineerd kan worden. Directies binnen vakdepartementen moeten fungeren als SDG-focal points en periodiek overleg voeren. Het SDG-beleid moet ook nauwer aansluiten bij EU initiatieven
- Versterking van Beleidsinstrumenten: Om grensoverschrijdende negatieve effecten te beperken, zijn betere beleidsinstrumenten nodig. Dit houdt onder andere in dat maatregelen tegen schadelijke import gepaard moeten gaan met steun voor productielanden. Monitoring moet worden verbeterd door concrete indicatoren op uitkomstniveau met streefwaardes in het Actieplan Beleidscoherentie, aan de hand van 5 types grensoverschrijdende stromen van de OESO. De SDG-toets moet beter worden uitgevoerd, aangezien deze nu niet of nauwelijks wordt uitgevoerd.
- Samenwerking met Burgers en Bedrijven: De overheid moet samenwerken met burgerinitiatieven en maatschappelijke organisaties, door financiële ondersteuning en een heroverweging rondom de giftenaftrekregeling. Voor het bedrijfsleven moet de overheid meer doen om koplopers te ondersteunen.
- Aandacht voor Mondiaal Burgerschap: Er is meer aandacht nodig voor mondiaal burgerschap. Een eerste stap zou een gezamenlijke beleidsbrief kunnen zijn van de ministeries van Buitenlandse Zaken (BZ) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
De zes lijnen bieden een solide kader om de Nederlandse inzet voor de SDG’s vanuit de overheid te versterken. Vanuit haar voortdurende pleidooi voor meer beleidscoherentie, roept Building Change op om aan de overheid om dit als concrete actiepunten te zien die geïmplementeerd moeten worden, met speciale aandacht naar effecten die het Nederlands beleid kan hebben op de dimensie elders. Building Change deelt het vooruitkijkende advies van de AIV over het belang van samenwerking met landen uit het mondiale Zuiden om duurzame partnerschappen te versterken. Alleen met een gezamenlijke inspanning kan Nederland effectief bijdragen aan het behalen van de SDG’s wereldwijd.